Thursday, March 2, 2017

Urodzinowe podsumowanie myśli Rothbarda

Dziś rocznica urodzin Murraya Rothbarda - postaci tyleż znanej, co nieznanej. Znanej, bo regularnie przywoływanej w roli sztandarowego reprezentanta zarówno austriackiej szkoły ekonomii, jak i filozofii libertariańskiej. A nieznanej, bo rzadko omawianej w kontekście analizy konkretnych osiągnięć naukowych. Tych miał zaś jednak całkiem sporo:

1. W ramach osiągnięć ekonomicznych stworzył on a) konsekwentnie subiektywistyczno-prakseologiczną teorię dobrobytu, zakorzenioną w pojęciu zademonstrowanej preferencji, b) konsekwentnie subiektywistyczno-prakseologiczną teorię monopolu, kwestionującą logiczną sensowność pojęć takich jak "zysk monopolistyczny" czy "niedoskonała konkurencja" w odniesieniu do rynku wolnego od politycznych ingerencji, c) teorię firmy wykorzystującą misesowskie twierdzenie o niemożliwości przeprowadzania rachunku ekonomicznego w socjalizmie do wykazania immanentnej operacyjnej niesprawności "monopoli rynkowych", i d) kompleksowy opis systemu społeczno-gospodarczego opartego w pełni o relacje ekonomiczne (własnościowe), a tym samym wolnego od relacji politycznych (antywłasnościowych).

2. W ramach osiągnięć filozoficznych stworzył on gruntowną syntezę scholastycznego i locke'owskiego prawnonaturalizmu, amerykańskiego anarchoindywidualizmu, oppenheimerowskiej socjologii, klasycznej ekonomii politycznej (zwłaszcza w duchu Gustave'a de Molinariego) i klasyczno-liberalnej teorii klasowej, budując tym samym prawdopodobnie najpopularniejszą dziś formę libertarianizmu i anarchokapitalizmu.

3. W ramach osiągnięć historycznych stworzył on pogłębione analizy kilku kluczowych wydarzeń z historii gospodarczej Stanów Zjednoczonych, takich jak Wielka Depresja czy panika roku 1819 (pierwszy amerykański kryzys finansowy czasów pokoju), interpretując je w kluczowych aspektach przez pryzmat austriackiej teorii cykli koniunkturalnych. Inne jego projekty historyczne - jak zwłaszcza niedokończona historia myśli gospodarczej - również zasługują na uwagę już choćby z racji ich erudycyjnego rozmachu, nawet jeśli czasem zbytnio ulegają one publicystyczno-ideologicznej pasji autora.

Podsumowując, najlepiej uczcić rocznicę urodzin Rothbarda rezygnując z traktowania go jako symbolu pewnych tradycji intelektualnych i zaczynając traktować go jako bardzo istotnego i produktywnego uczestnika owych tradycji, który pozostawił po sobie bardzo konkretne osiągnięcia, warte pogłębionej analizy, kreatywnej rozbudowy i konstruktywnej polemiki.

No comments:

Post a Comment